İzlanda Meteoroloji Ofisi, Svartsengi’deki bir sondaj kuyusunda magmatik gaz tespit edildiğini belirterek bunun gelecek günlerde Fagradalsfjall Yanardağı’nın patlamasının an meselesi olduğuna işaret ettiğini ve en yüksek risk altındaki yerin Grindavik kasabası olduğunu açıkladı.
Geçen hafta boyunca İzlanda’nın güneybatısındaki Reykjanes Yarımadası’nda meydana gelen binlerce küçük depremin ardından bu küçük balıkçı kasabası halihazırda tahliye edilmiş durumda.
İzlanda’nın altında magma birikirken Manchester Üniversitesi’nde yer bilimleri alanında kıdemli bir öğretim görevlisi olan Margaret Hartley meselenin, bir patlamanın yaşanıp yaşanmayacağı değil, ne zaman yaşanacağı olduğunu söylüyor.
“BU SÜREÇ BİR KUTU GAZOZU ÇALKALAMAYA BENZİYOR”
Live Science’a konuşan Hartley, “Bir patlamanın gerçekleşeceğini düşünüyorum ama asıl soru bunun ne zaman yaşanabileceği” dedi.
Magma daykını Dünya yüzeyine bağlayan açık bir çatlak genişlediğinde patlama olacak.
Öğretim görevlisi, “Bu çatlağın meydana gelmesinin en muhtemel yolu, dayktaki gaz kabarcıklarının biriktirdiği basıncın magmayı yüzeye doğru itmesiyle kabuğun parçalanması” dedi ve şöyle devam etti:
“Bu süreç bir kutu gazozu çalkalamaya benziyor; kutunun tepesinde bir çatlak açılır açılmaz, içecek köpükler saçarak dışarı çıkar.”
Grindavik’in bir dizi depremle sarsılmasıyla geçen cuma günü kasabanın binlerce sakinine bölgeyi terk etme talimatı verilmişti.
Reykjavik’e yaklaşık 55 km uzaklıktaki kasaba, ünlü turistik merkez Blue Lagoon’a ev sahipliği yapıyor.
Depremler kasabayı vurmaya devam ettiğinden pek çok kişi eşyalarını almak için “tehlikeli bölgeye” geri dönemedi.
İzlanda, Atlantik Ortası Sırtı üzerinde yer aldığı için deprem ve yanardağlardan etkilenmeye son derece yatkın. Atlantik Ortası Sırtı, Kuzey Amerika Levhası’yla Avrasya Lehvası’nın birbirinden ayrıldığı bir uzaklaşan levha sınırı.
Reykjanes Yarımadası’ndaki Fagradalsfjall Yanardağı yakınlarında son üç yılda üç patlama meydana geldi: Mart 2021, Ağustos 2022 ve Temmuz 2023’teki patlamalar.
Öte yandan önceki patlamalar ücra vadilerde meydana geldiği için hasara yol açmadı.
